Düşünce kuruluşu Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü’nün (ASPI) hazırladığı rapor,[1] Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygurların ve diğer azınlıkların kendi iradelerinin dışında çalıştırıldığını iddia etmektedir. Raporun kanıtlarını sunduğu üzere, 2017-2019 yılları arasında, 80.000‘in üzerinde kişinin zorla çalıştırıldığı fabrikalar, aralarında batılı tanınmış markaların da bulunduğu firmaların tedarik zincirinde yer almaktadır.
Çin’deki Uygur ve diğer azınlıkların “yeniden eğitim” kamplarında zorunlu olarak çalıştırıldıklarının ve bu kamplarda üretilen ürünlerin ihraç edildiğinin bir süredir haberleri yapılmaktaydı.[2] ASPI’nin bu raporu ise teknoloji, tekstil, tüketim malları, otomotiv ve diğer sektörlerde zorla çalıştırmanın işgücü tedarik zincirini kapsamlı olarak ortaya koymaktadır. Rapora göre, zorla çalıştırma vakaları devlet destekli işçi gönderme programının suiistimali ile ya da azınlıkların “yeniden eğitim” kamplarındaki “eğitimleri” kapsamında ve sonrasında gerçekleşmektedir.
Raporda sunulan örneklerin, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün cebri veya mecburi çalıştırma tanımına uyduğu görülmektedir. Bu örneklerde, kişilerin keyfi gözaltı tehdidi gibi yıldırma ve tehditlere maruz kaldıkları, fabrikaların askeri tarzda bir yönetimi olduğu, işçilerin güvenlik personeli ve dijital gözetim araçları tarafından izlendikleri, fabrikaların çitle çevrildiği, hareket özgürlüğünün kısıtlandığı, iş sonrası zorunlu Çince dersleri ve siyasi telkin oturumlarının gerçekleştiği belirtilmektedir.
Çin devlet medyası devlet destekli işçi gönderme programına katılımın gönüllü olduğunu iddia etmekte, bu programın emek fazlası ile ve yoksullukla mücadele amacı taşıdığını belirtmektedir. Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nden özellikle Çin’in gelişmiş doğu bölgelerine işçiler gönderilmektedir. Yetkililer bu programla etnik gruplar arasında kaynaşma hedeflendiğini de ifade etmektedir. Rapor, işçi gönderimlerinin tamamının zorla olduğunun doğrulanamadığını, ancak Uygurların bu şekilde gönderilmeyi reddetmesinin "keyfi tutuklama" tehdidi ile "aşırı derecede zor" olduğunu, bazı vakaların "son derece rahatsız edici zorlayıcı emek uygulamaları" belirtileri gösterdiğini ifade etmektedir. Mağdurlarla yapılan görüşmelere göre işçilere asgari ücretin çok altında ödeme yapılmaktadır. Uygur işçilerinin çalışma yerlerine gönderilmeleri kendilerine ayrılmış özel trenlerle gerçekleşmektedir. Sonrasında işçiler fabrika müdürleri ve yetkililerin yoğun gözetimi altında çalışmaktadırlar.
Rapor, yetkililerin ve özel simsarların göndermeyi sağladıkları her Uygur işçi için nakit teşvik aldıklarını belirtmektedir. Bir simsarın verdiği ilanda şu ifadeler yer almaktadır:
“Sincan işçilerinin avantajları: yarı askeri disiplinde çalışır, sıkıntıya dayanabilir, personel kaybı olmaz… Asgari sipariş 100 işçi! Fabrika müdürleri, Sincan polisinin günde 24 saat fabrikalarında bulundurulması için başvurabilir…”
"Bu işgücü transferlerinin amacı politiktir," diyen raporun baş yazarı Vicky Xiuzhong Xu, bu transferlerin öncelikle Uygurları kültür ve kimliklerinden arındırmayı hedeflediğini belirtmektedir. İşçilerin mesai sonrasında zorunlu olarak Çince derslerine ve siyasi telkin oturumlarına katıldıkları da raporda belirtilmektedir.
Zorunlu çalıştırmanın en çarpıcı örneği ise azınlıkların “yeniden eğitimleri” kapsamında çalıştırılmalarıdır. Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde 2017’den beri bir milyondan fazla Uygur ve diğer azınlıklar mahkemeye çıkarılmadan, yeniden eğitim kamplarında tutuklanmaktadır. Yetkililer bu uygulamanın önce meslek kazandırma ve dil öğretme amacı taşıdığını ifade etmişler ancak daha sonra bunun dini aşırılık ile mücadele amacı taşıdığını belirtmişlerdir. Tibet’teki azınlıkların ve Falun Gong takipçilerinin de yeniden eğitim kapsamında tutuklamaları gerçekleşmektedir. Yetkililer, Türkiye ve Kazakistan gibi Müslüman nüfusun çoğunlukta oldukları ülkelere seyahatlerini, telefonlarına Whatsapp uygulaması yüklemelerini Uygur ve diğer Müslüman azınlıkları aşırıcılığa sürükleyebilecek sebepler olarak ileri sürmektedir. Bu yüzden azınlıkların partiye bağlılıklarını sağlamak amacıyla “yeniden eğitimleri”nin gerçekleştirilmesi gerekliliğini kamplarda tutuklama nedeni olarak göstermektedir. Raporda ele alındığı üzere, “yeniden eğitim”den “mezun olan” tutuklular Çin’in farklı bölgelerindeki fabrikalara çalışmak üzere gönderilmektedirler.
Uygur işçilerinin zorunlu çalıştırılmasından doğrudan veya dolaylı olarak yararlandığı tespit edilen şirketler şunlardır:
Abercrombie & Fitch, Acer, Adidas, Alstom, Amazon, Apple, ASUS, BAIC Motor, BMW, Bombardier, Bosch, BYD, Calvin Klein, Candy, Carter’s, Cerruti 1881, Changan Automobile, Cisco, CRRC, Dell, Electrolux, Fila, Founder Group, GAC Group (automobiles), Gap, Geely Auto, General Electric, General Motors, Google, H&M, Haier, Hart Schaffner Marx, Hisense, Hitachi, HP, HTC, Huawei, iFlyTek, Jack & Jones, Jaguar, Japan Display Inc., L.L.Bean, Lacoste, Land Rover, Lenovo, LG, Li-Ning, Mayor, Meizu, Mercedes-Benz, MG, Microsoft, Mitsubishi, Mitsumi, Nike, Nintendo, Nokia, The North Face, Oculus, Oppo, Panasonic, Polo Ralph Lauren, Puma, Roewe, SAIC Motor, Samsung, SGMW, Sharp, Siemens, Skechers, Sony, TDK, Tommy Hilfiger, Toshiba, Tsinghua Tongfang, Uniqlo, Victoria’s Secret, Vivo, Volkswagen, Xiaomi, Zara, Zegna, ZTE.
Rapor son olarak Çin hükümetine, yabancı devletlere, tüketicilere ve sivil toplum kuruluşlarına yukarıda sayılan şirketlerin Çin'deki iş yerlerinde sosyal hakların ve insan hakları uygulamalarının güçlü ve bağımsız bir şekilde denetlenmesi için çağrıda bulunmaktadır.
Fotoğraf: WashingtonPost.com
[1] Vicky Xiuzhong Xu, Danielle Cave, Dr James Leibold, Kelsey Munro, Nathan Ruser , “Uyghurs For Sale: ‘Re-education’, Forced Labour and Surveillance Beyond Xinjiang”, Australian Strategic Policy Institute, 1 Mart 2020, https://www.aspi.org.au/report/uyghurs-sale
[2] Emily Feng, “Forced Labour Being Used in China’s ‘Re-Education’ Camps”, Financial Times, 16 Aralık 2018, https://www.ft.com/content/eb2239aa-fc4f-11e8-aebf-99e208d3e521; Chirs Buckley, Austin Ramzy “China’s Detention Camps for Muslims Turn to Forced Labor”, The New York Times, 16 Aralık 2018, https://www.nytimes.com/2018/12/16/world/asia/xinjiang-china-forced-labor-camps-uighurs.html
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
ŞANGAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ’NÜN SEMERKANT ZİRVESİ ÖNCESİNDE DİKKAT ÇEKEN KONULAR
Gülperi GÜNGÖR 15.09.2022 -
ORTA ASYA-ABD (C5+1) DIŞİŞLERİ BAKANLARI TOPLANTISI
Gülperi GÜNGÖR 16.03.2023 -
KAZAKİSTAN’DA PROTESTOLAR VE SİYASİ KRİZ
Gülperi GÜNGÖR 02.02.2022 -
OTORİTERLİK VE BATI'NIN İKİLEMİ
Gülperi GÜNGÖR 16.05.2024 -
DERİNLEŞEN İŞBİRLİĞİ: TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI
Gülperi GÜNGÖR 18.11.2021
-
AVRUPA İÇİN TEHLİKE ÇANLARI ALMANYA ÖNCÜLÜĞÜNDE ÇALMAYA BAŞLADI
Hazel ÇAĞAN ELBİR 05.09.2019 -
TOVUZ’DAN DAĞLIK KARABAĞ’A AZERBAYCAN-ERMENİSTAN ÇATIŞMASI
Tutku DİLAVER 01.10.2020 -
BATI’NIN İSLAMİYETE BAKIŞI VE İSTANBUL’DAKİ KONFERANS: “ORTADOĞU VE KUZEY AFRİKA’DA ŞİDDET İÇEREN AŞIRILIĞIN YENİDEN DÜŞÜNÜLMESİ”
Hazel ÇAĞAN ELBİR 18.04.2016 -
ABD’DE KARAR TASARILARI MEVSİMİ BAŞLADI
Ömer Engin LÜTEM 22.03.2012 -
TÜRK KONSEYİ’NDEN TÜRK DEVLETLERİ TEŞKİLATI’NA
Şevval Beste GÖKÇELİK 15.11.2021
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"BİR ERMENİ OKULUNUN PANORAMASI: SANASARYAN KOLEJİ" BAŞLIKLI KONFERANS