16. BRICS Liderler Zirvesi, Rusya'ya bağlı Tataristan'ın başkenti Kazan'da 22-24 Ekim tarihlerinde "Adil Küresel Kalkınma ve Güvenlik İçin Çok Taraflılığın Güçlendirilmesi" temasıyla gerçekleşti. Zirveye 36 ülkenin devlet başkanları ve dışişleri bakanları düzeyinde katılım sağlandı. Kurucu üyelerden Brezilya’nın Devlet Başkanı Lula da Lula ise tıbbi nedenlerden ötürü seyahatini iptal ederek, zirveye çevrimiçi katıldı.
2000'li yıllarda küresel ekonomide hızla büyüyen Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin tarafından, ekonomik, ticari ve mali iş birliği ile siyasi koordinasyon ve sosyo-kültürel alışverişe vurgu yaparak, “Batı merkezli küreselleşmeye alternatif” olarak ortaya çıkan forum 2010 yılında Güney Afrika'nın katılımıyla BRICS adını almıştır. Ocak 2024'te Mısır, İran, BAE ve Etiyopya’nın da katılımıyla genişleyen BRICS’e, Arjantin, Malezya, Endonezya, Suudi Arabistan, Cezayir, Azerbaycan ve Türkiye de ilgi göstermektedir. Bu doğrultuda BRICS Plus adıyla bir diyalog platformu oluşturulmuş ve daha fazla gelişmekte olan ülkenin katılımını sağlayacak BRICS Partner Ülke Kategorisi geliştirilmiştir. Kazan’daki zirvede Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, partner ülkelerle iş birliğini genişletmeye hazır olduklarını ve ilerleyen dönemde bu çerçevede adımlar atılacağını duyurmuştur.
BRICS, bir uluslararası örgüt olmaktan ziyade bir iş birliği forumu niteliğindedir. Somut iş birliği mekanizmaları arasında, altyapı projelerine finansman sağlayan Yeni Kalkınma Bankası yer alır. BRICS üyeleri arasında ulusal para birimlerinin kullanımı, dolarsızlaşma ve ortak para birimi gibi konular gündeme gelse de BRICS’in ortak bir merkez bankası, vergi sistemi veya gümrüksüz ticaret anlaşmaları gibi entegre yapılarının olmadığını vurgulamak gerekir. Özellikle Güney Amerika'nın ortak pazarı olan MERCOSUR’a üye olan Brezilya ve Avrasya Ekonomik Birliği üyesi Rusya diğer ticaret anlaşmaları nedeniyle gümrük vergilerini kaldırma esnekliğine sahip değildir.
Çin’in BRICS içindeki etkisi oldukça belirgindir. Ekonomik büyüklüğü, diğer BRICS ülkelerinin toplamını aşmaktadır. Bazı gözlemciler BRICS'i "Çin ve diğerleri" olarak değerlendirmektedir. Rusya açısından ise bu zirveler, uluslararası arenada varlık göstermek için bir fırsat sunmaktadır.
BRICS’e katılmak isteyen birçok ülkenin motivasyonu, Çin ve Hindistan gibi ülkelerle daha yakın ilişkiler geliştirme, yeni pazarlara açılma ve Yeni Kalkınma Bankası fonlarından yararlanma potansiyelidir. Aynı zamanda BRICS, Batı'nın tek ses olduğu konularda alternatif bir söylem geliştirme fırsatı sunmaktadır. Nitekim bu zirve sonunda imzalanan Kazan deklarasyonunda Gazze ve Batı Şeria’daki insani kriz nedeniyle İsrail’in saldırıları kınanmış, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılması talep edilmiştir. Aynı şekilde, İsrail'in Lübnan’a yönelik saldırıları ve Suriye’deki İran tesislerine yapılan saldırılar da kınanmıştır.[1]
BRICS’in genişlemesi ile grup içindeki ortak zemini bulmanın zorlaşabileceği de çeşitli çevrelerce dile getirilen bir husustur. Örneğin, bu zirvede Ukrayna konusunda Rusya’ya doğrudan destek veren bir dil kullanılmamış, BM Güvenlik Konseyi ve Genel Kurulu’nda ifade edilen ulusal pozisyonlar hatırlatılmıştır. Yine de bu forum, farklı pozisyonlara sahip ülkelerin bir araya gelmesini sağlayarak gelişmekte olan ülkeler için yeni ticaret ve yatırım fırsatları yaratabilir.
Zirve sonunda imzalanan Kazan Deklarasyonun’da eşit temsil ve küresel yönetişim hedefi tekrar vurgulanmıştır. İklim ve enerji, yeşil teknolojiler, terörle mücadele, yapay zeka, dijital kamu altyapısı ve bilim, teknoloji ve inovasyonda iş birliği gibi konuların önemine dikkat çekilmiştir. Ayrıca, eğitim, bilim ve kültür alanlarındaki halklar arası değişimin önemi de dile getirilmiştir.[2]
Sonuç olarak BRICS’in genişlemesi, yani daha fazla ülkenin katılımıyla büyüyen bir iş birliği platformu haline gelmesi, hem ekonomik hem de siyasi açılardan önemli bir fırsat sunmaktadır. Bu büyümenin tüm üyeler arasında uyumlu bir politika geliştirme konusunda zorluklar yaratabileceği de açıktır. BRICS küresel arenada ses getiren bir aktör olma yolunda devam edecektir. Bir sonraki liderler zirvesi yeni dönem başkanlığı dolayısıyla Brezilya’da gerçekleşecektir.
[1] “XVI BRICS Summit, Kazan Declaration, Strengthening Multilateralism For Just Global Development and Security”, http://static.kremlin.ru/media/events/files/en/RosOySvLzGaJtmx2wYFv0lN4NSPZploG.pdf
[2] A.g.e.
© 2009-2024 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
ABD-AZERBAYCAN İLİŞKİLERİNDE İYİLEŞME VE İŞBİRLİĞİ SİNYALLERİ
Gülperi GÜNGÖR 13.12.2023 -
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN UTANÇ KAMPLARININ VARLIĞI YANGIN FELAKETİNE RAĞMEN DEVAM EDİYOR
Gülperi GÜNGÖR 24.09.2020 -
BRICS 2023 ZİRVESİ
Gülperi GÜNGÖR 01.09.2023 -
KUŞAK VE YOL FORUMU ÜÇÜNCÜ KEZ TOPLANDI
Gülperi GÜNGÖR 01.11.2023 -
AVRASYA BÖLGESEL ULAŞIM KORİDORLARI
Gülperi GÜNGÖR 07.05.2024
-
ROMANYA’DA ARALIK 2020 PARLAMENTO SEÇİMLERİ VE YENİ HÜKÜMET
Turgut Kerem TUNCEL 25.01.2021 -
OTORİTERLİK VE BATI'NIN İKİLEMİ
Gülperi GÜNGÖR 16.05.2024 -
17 KASIM TERÖR ÖRGÜTÜ MENSUBU DİMİTRİS KUFODİNAS’A YENİDEN İZİN HAKKI VERİLMESİ
Hazel ÇAĞAN ELBİR 19.11.2018 -
AŞIRI SAĞ VE AVRUPA’NIN GELECEĞİ
Turgut Kerem TUNCEL 08.07.2024 -
ERMENİ TERÖRÜ CANLANIYOR MU ?
Ömer Engin LÜTEM 05.12.2010
-
THE TRUTH WILL OUT -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2023 -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2022 -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
Türk-Ermeni İlişkileri Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2021 -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2020 -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2019 -
Türk-Ermeni Uyuşmazlığı Üzerine Ömer Engin Lütem Konferansları 2018 -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
Ermeni Sorunu Temel Bilgi ve Belgeler (2. Baskı)
-
EU-TÜRKİYE COOPERATION IN CENTRAL ASIA AND SOUTH CAUCASUS: TOWARDS SUSTAINABLE ENGAGEMENT IN ENERGY AND CONNECTIVITY -
AVİM 2023 YILLIK RAPOR | ANNUAL REPORT -
ÇAĞDAŞ BATI AVRUPA AKADEMİ DÜNYASINDA IRKÇILIĞIN VE YABANCI DÜŞMANLIĞININ ARAŞTIRILMASININ ZORLUĞU: FRANSA ÖRNEĞİ
-
"BİR ERMENİ OKULUNUN PANORAMASI: SANASARYAN KOLEJİ" BAŞLIKLI KONFERANS