PDF İndir :
Review of Armenians Studies dergisinin yeni yayınlanan 37'inci sayısında 4 makale ve 1 kitap tahlili yer almaktadır.
37’inci sayının ilk makalesi olan “Facts and Comments”te (“Olaylar ve Yorumlar”), konuyu merhum Editörümüz Ömer Engin Lütem’in bıraktığı yerden devralan Alev Kılıç, 2018’in Ocak ve Temmuz ayları arasında Türkiye-Ermenistan ilişkililerinin gidişatını ve Ermenistan’la ilgili iç ve dış gelişmeleri ele almaktadır. Bu zaman dilimindeki önemli konu başlıkları şu şekildedir: Ermenistan’ın Zürih Protokollerini iptal etmesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından Türkiye Ermenilerine gönderilen mesaj, Serj Sarkisyan’ın Başbakan olarak seçilmesi ve seçilmesi sonrasında başlayan kitlesel gösteriler sonrasında istifa etmesi ve gösterilerin lideri olan Nikol Paşinyan’ın Başbakan seçilmesi.
2016 yılında sosyolog Taner Akçam Naim Efendi’nin Hatıratı ve Talat Paşa Telgrafları başlıklı bir kitap yayınlamış, bu kitapta Aram Andonyan tarafından 98 yıl önce yayınlanan ve üst düzey Osmanlı yetkililerine atfedilen belgelerin gerçek olduğunu iddia etmiştir. Dolayısıyla Akçam aynı zamanda, Şinasi Orel ve Süreyya Yuca’nın, 1983 yılında yayınladıkları Ermenilerce Talat Paşa'ya Atfedilen Telgrafların Gerçek Yüzü başlıklı kitaplarında belirttikleri üzere, Andonyan belgelerinin sahte olduğu yönündeki kanaatlerinin hatalı olduğunu savunmuştur. Ömer Engin Lütem, dergimizin geçmiş bir sayısında yayınlanan makalesinde somut bir şekilde Akçam’ın “Andonyan belgelerini” savunmak için başvurduğu iddialarının ciddi çarpıtmalara, tahrifatlara ve ihmallere dayandığını ortaya koymuştu. Akçam’ın yakın zamanda yayınladığı Killing Orders: Talat Pasha’s Telegrams and the Armenian Genocide (Öldürme Emirleri: Talat Paşa’nın Telgrafları Ve Ermeni Soykırımı) başlıklı kitap, yukarıda bahsi geçen Türkçe kitabın gözden geçirilmiş İngilizce çevirisidir. Bu çeviri kitabında Akçam “Andonyan belgelerinin” gerçek olduğunu kanıtlayabilmek için esasen aynı çarpıtmalara, tahrifatlara ve ihmallere başvurmaktadır. Yiğit Alpogan “Review Essay: Killing Orders: Talat Pasha’s Telegrams and the Armenian Genocide” (“Değerlendirme Yazısı: Öldürme Emirleri: Talat Paşa’nın Telgrafları Ve Ermeni Soykırımı”) başlıklı çalışmada, Taner Akçam’ın iddialarının yanlış olduğunun bir kez daha ortaya konulması için Ömer Engin Lütem’in geçmiş çalışmasını güncelleme görevini üstlenmiştir.
Dr. Yasemin Türkkan Tunalı “The Perception of the Armenian Question in the Spanish Diplomatic Reports (1914-1922)” (“İspanyol Diplomatik Raporlarında Ermeni Sorunu Algısı (1914-1922)”) başlıklı makalesinde 1914-1922 yılları arasındaki İspanyol diplomatik yazışmalarını kullanarak, Birinci Dünya Savaşı sırasında tarafsız bir devlet olan İspanya’nın Ermeni Meselesini ve Kurtuluş Savaşı’nı nasıl algılamış olduğunu ve bu algıların zamanla nasıl değiştiğini anlatmaktadır. Dr. Türkkan Tunalı, İspanyol diplomatların Birinci Dünya Savaşı başlangıcında Osmanlı Ermenilerine sempatiyle, Osmanlı hükümetine de Ermeni çetelerine karşı aldığı önlemlerden dolayı eleştirel yaklaştığını; ancak diplomatların yaklaşımlarının savaşın sonuna doğru ve Kurtuluş Savaşı’nın başlamasıyla beraber değişmeye başladığını ortaya koymaktadır. Görünüşe bakılacak olursa silahlı Ermeni çetelerin aşırılıkları ve faili oldukları yıkımlar ve Türk topraklarının İtilaf Devletleri tarafından istila edilmesi; İspanyol diplomatların Osmanlı İmparatorluğu topraklarında o dönemde gerçekleşen ve o dönemin geçmişinde gerçekleşmiş olan olaylara yönelik algısının değişmesinde kilit rol oynamıştır.
Jeremy Salt “Review Essay: The Denial of the Right to Disagree” (“Değerlendirme Yazısı: Hemfikir Olmama Hakkının İnkârı”) başlıklı çalışmada kapsamlı bir şekilde Fatma Müge Göcek’in 2005 yılında yayınlanan Denial of Violence. Ottoman Past, Turkish Present and Collective Violence Against the Armenians, 1789-2009 (Şiddetin İnkârı. Osmanlı Geçmişi, Türk Bugünü ve Ermenilere Karşı Toplu Şiddet, 1789-2009) başlıklı kitabını incelemektedir. Göcek kitabında özellikle Ermeni Meselesine ilgilendirdiği şekliyle şiddet olgusunu ve bu şiddetin Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri tarafından “inkârının” yarattığı olumsuz sonuçları incelemeyi amaçladığını beyan etmektedir. Ancak Salt, Göcek’in kitabında Ermenilerin Birinci Dünya Savaşı sırasındaki kabahatlerini aşırı derecede sıradanlaştırdığını, Türklerin aynı zaman dilimdeki kabahatlerine ise aşırı derecede vurgu yaptığını ortaya koymaktadır. Dahası, Salt; Göcek’in “inkâr” yaftasını 1915 olaylarıyla ilgili tartışmayı tamamıyla engellemek ve Ermeni soykırımı söyleminden farklı görüşleri olan akademisyenleri susturmak için kullanmaya çalıştığını ortaya koymaktadır. Salt sonuç olarak şu kanaate varmaktadır: Göcek kitabını soykırım söylemini çürüten bazı soruları tartışma kapsamanın dışına itilmesi üzerine oturtmaktadır ve bu anlamda kitabı tarihe sadık kalmakta başarısız olmaktadır.
Tutku Dilaver, Yıldız Deveci Bozkuş tarafından kaleme alınan Ermeni Edebiyatının Mümtaz Şair Ve Yazarı Hovhannes Tumanyan’ın Hayatı Eserleri Ve Edebi Kişiliği başlıklı kitabı incelemektedir. Kitabın temel konusu olan Hovhannes Tumanyan, Ermeni edebiyatının meşhur bir şairi ve yazarıydı. Ancak kitapta da belirtildiği üzere, Tumanyan aynı zamanda halklar arasında kardeşlik ilkesini savunan ve Çarlık döneminde Rusya’nın Türkler ile Ermeniler arasındaki kardeşlik hissine zarar vermek amacıyla çevirdiği entrikalara karşı çıkmış bir aktivist idi. Tutku Dilaver, okuyucuların Tumanyan’ın kitapta paylaşılan tanınmış hikayelerini okuyarak benzer hikayelerin Türkler arasında da nesilden nesile aktarıldığının farkına varacağına işaret etmektedir. Bu ise, bu tür hikayelerin Türkiye’nin var olduğu topraklarda ortak bir kültürel miras olduğu anlamına gelmektedir.
Dergiye abone olmak veya yeni sayı temini için motulun@avim.org.tr adresi ile irtibata geçiniz.
Yurtiçi yıllık abonelik ücreti posta dâhil: 30 TL
