31 Temmuz 1980 tarihinde Atina’da Atina Büyükelçiliği İdari Ataşesi Galip Özmen ve kızı Neslihan Özmen, Ermenistan’ın Kurtuluşu için Ermeni Gizli Ordusu (ASALA – Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia) teröristi Monte Melkonian tarafından canice katledilmişti. Aynı terörist, yıllar sonra, 1992’de Karabağ Savaşı’ndaki aralarında onlarca çocuğun da bulunduğu Azerbaycanlıların da katilidir. Terörist Melkonian, uzun yıllar Ermenistan devleti tarafından “halk kahramanı” olarak anılmıştır. Hatta ölümünden sonra Karabağ ve Ermenistan Cumhuriyeti’nin en yüksek askeri nişanları olan Askeri Haç, Birinci Derece ve Altın Kartal madalyası ile ödüllendirilmiştir. Cenazesi ise 19 Haziran 1993 tarihinde Yerablur Askeri Panteonu’nda askeri törenle defnedilmiştir[1].

Bununla yetinilmemiş, 28 Temmuz 1994’te eğitim askeri birliğine terörist Monte Melkonyan’ın adı verilmiştir. Daha sonra, Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti’nin 10 Ağustos 2017 tarihli ve N983 sayılı Kararnamesi ile Ermenistan Askeri Okulu’nun adı Ağustos 2017'de “Monte Melkonian Askeri Koleji” Vakfı olarak değiştirilmiştir. 1 Eylül 2017’de Bilgi Günü (İng. Knowledge Day) vesilesiyle Dilijan’da Monte Melkonian Askeri Koleji'nin yeni kompleksinin açılış töreni yapılmıştır. Monte Melkonian Askeri Koleji ve Ermenistan Cumhuriyeti bayrakları göndere çekilmiştir. Ermenistan Savunma Bakanı, kolejin sloganını “Yükseklere giden yol” olarak belirlemiştir. Monte Melkonian’ın doğum günü olan 25 Kasım ise okul tatili olarak belirlenmiştir[2]. Bu bilgilere hali hazırda Ermenistan Ordusu resmi internet sayfasından ulaşabilmek mümkündür. Bir devletin bir teröriste bu derecede bağlı olması ve askeri kolejinin adına bile bir teröristin adını eklemesi bölge devletler için tehdit değilse, nedir?

Benzer şekilde Ermenistan’ın resmi X hesabından, 2016 ve 2021 yıllarında, Monte Melkonian’ı ulusal kahraman ilan ederek doğum gününde anıldığı da bilinmektedir. 2016 yılındaki anmada, Ermenistan resmi X hesabında, terörist Melkonian’ın sözüne de atıfta bulunmuştur, “Benim için kadeh kaldırmayın, ama işimin devamını getirin[3].” 2021 yılındaki anmada da, “Bugün Monte Melkonian’ın doğum günü, ulusal kahraman, Ermeni ulusunun efsanesi, Komutan. Onun adı her zaman #Ermenistan tarihinde kalacaktır, önünde eğiliyoruz Ölümsüz Kahraman[4]!” notu düşülmüştür.

Ancak 2021 yılından beri, terörist Monte Melkonian, Ermeni haber sayfalarında, geçmişini perdeleyen övgüler haricinde doğum günlerinde anılmadığı dikkat çekicidir. Özellikle son dönemde Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın Türkiye’nin ve Azerbaycan’ın görüşleri ile belli bir ölçüye kadar paralel söylemleri önem taşımaktadır. Bu doğrultuda Ermenistan Başbakanı Paşinyan’ın yaptığı açıklamalardan biri de 24 Nisan 2023 tarihinde Erivan’daki Circular Park’a inşa edilen Nemesis Operasyonu teröristleri için sözde anıtın bulunduğu yerle ilgili “iyileştirme” çalışmalarına çağrıda bulunmasıdır[5].

20 Eylül 2024 tarihinde ise, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın başkanlığında Erivan Belediyesi’nin bir dizi kentsel gelişim projesi ile ilgili bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu toplantıda, Türk devlet insanlarını ve Anadolu’daki Ermenileri de katleden terör örgütü Nemesis için dikilen anıtın içinde bulunduğu Circular Park[6] da değerlendirmeye alınmıştır. 

Son dönemde Türkiye – Ermenistan, Azerbaycan – Ermenistan ilişkilerinde Ermeni diasporası için “radikal” olarak değerlendirilebilecek hakarete varan yoğun eleştirilere maruz kalmasına neden olan adımları ile dikkat çeken Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın, “Bazı yerlerde bazı insanların ‘Batı Azerbaycan’ terimini kullanması bizi çok üzüyor. Ama biz Batı Ermenistan dediğimizde, bunun bazı insanları rahatsız ettiğini düşünmüyor muyuz? Onlar nasıl ‘Batı Azerbaycan’ diyerek bizi rahatsız ediyorsa, biz de Batı Ermenistan diyerek başkalarını rahatsız ediyoruz” sözleri ise Paşinyan tarzı Ermeni siyasetinde yeni bir kilometre taşıdır[7].

Geçmişe takılıp kalma hırsından kurtulmayı, yeni, modern ve barışçıl bir atmosferin oluşması için en azından görüldüğü kadarıyla katkı sağlayan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’lı Ermenistan, umarız ki daha önceden “terör”e dayandırılmış komşuluk politikalarını en kısa sürede bu akstan kurtarıp barışçıl ve bölgesel işbirliklerine açık bir Ermenistan’ın inşasına katkı sağlamak konusunda kararlı olmaya devam edecektir.

*Görsel: https://en.azvision.az/news/134234/news.html.