
23 Ağustos 2024 tarihinde Nikol Paşinyan, Bağımsızlık Bildirgesinin kabulünün 34. yılı vesilesiyle bir mesaj yayınladı.[1] Söz konusu mesajda Paşinyan, Ermenistan Anayasası ve Ermenistan Bağımsızlık bildirgesinin içeriğinin ve bağlayıcılığının aynı olmadığını belirtti. Azerbaycan ise sürecin başından itibaren barış anlaşmasının koşulu olarak Azerbaycan’ın toprak bütünlüğünü inkâr eden Bağımsızlık Bildirgesi’ne atıf yapan Ermenistan Anayasası’nın değiştirilmesi konusunda kesin bir duruş sergilemektedir. Azerbaycan’ın Anayasa Değişiklik talebinde toprak bütünlüğüne ilişkin makul gerekçeleri bulunduğunu daha önceki yazılarımızda açıklamıştık.[2] Bu sorun giderilmeden barış anlaşmasının imzalanabilmesi zor görünmektedir.
Her ne kadar Bağımsızlık Bildirgesi Ermenistan’ın iç hukuk meselesi gibi görünse de söz konusu metin Ermenistan’ın imzalamaya istekli olduğunu her fırsatta belirttiği barış anlaşmasını olumsuz yönde etkilemektedir. Paşinyan, mesajında Bağımsızlık Bildirgesi Ermenistan’ın kuruluşu için önemli bir belge olduğunu, ancak devletin temel esaslarını ve teşekkülünü belirleyen anayasanın önüne geçecek hukuki geçerliliğe haiz olmadığını iddia etmektedir. Oysa 2009 yılında Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan Zürih Protokollerinin Ermenistan Anayasa Mahkemesi tarafından geri çevrilmesi bu iddianın doğru olmadığını göstermiştir.
Paşinyan’ın mesajında vurguladığı bir diğer husus Bağımsızlık Bildirgesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Ermenistan’da “bağımsızlık ve devlet olma konularındaki” düşünceler o zamandan günümüze kadar önemli ölçüde değişmiş ve “daha derin ve kapsamlı” hale gelmiştir. Daha önceki açıklamalarında da Ermenistan’ın tarihi travmalarından sıyrılıp günümüze ve geleceğe odaklanmasının elzem olduğuna vurgu yapan Paşinyan’ın hem barış süreci hem de ülkesinin menfaatleri göz önünde bulundurulduğunda söylemleri ile anayasa değişikliğine karşıt bir tutum içinde olmadığı görülmektedir.
Azerbaycan ve Ermenistan arasında uluslararası hukuk ve iç hukuk çerçevesinde yapıcı bir diyalog yürütülmesi kalıcı barışın sağlanabilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Azerbaycan’ın anayasa değişikliği talebi anlaşmanın uzun vadeli sürdürülebilirliğini ve iki devlet arası barışın kalıcılığını güvence altına almayı amaçlamaktadır. O sebeple müzakerelerin ve diplomatik çabaların arttırılması taraf devletler arasında sağlam bir anlaşma temeli atılması açısından önemlidir.
Sonuç olarak mevcut anayasa barış anlaşması sürecini tehlikeye atabilecek atıflar içermektedir. Sürecin sorunsuz bir şekilde sürdürülebilmesi ve bölgenin menfaatleri doğrultusunda sonuçlandırılabilmesi için çatışmacı bir tutum içeren bağımsızlık bildirgesine atıf yapan mevcut Ermenistan Anayasa’sında değişikliğe gidilmesi kaçınılmaz görünmektedir.
*Resim: JAM News
[1] Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի Շնորհավորական Ուղերձը Հայաստանի Անկախության Հռչակագրի Ընդունման 34-Րդ Տարեդարձի Առթիվ, “The Prime Minister of the Republic of Armenia”, 23 August 2024, ,https://www.primeminister.am/hy/statements-and-messages/item/2024/08/23/Nikol-Pashinyan-Announcement/
[2] Tuğçe Tecimer, Azerbaycan-Ermenistan Barış Anlaşması Önündeki Engel: Anayasa Değişikliği, “AVİM”, 10 Eylül 2024, https://avim.org.tr/tr/Yorum/AZERBAYCAN-ERMENISTAN-BARIS-ANLASMASI-ONUNDEKI-ENGEL-ANAYASA-DEGISIKLIGI
© 2009-2025 Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM) Tüm Hakları Saklıdır
Henüz Yorum Yapılmamış.
-
AZERBAYCAN-NAHÇIVAN ARASI KORİDOR VE BARIŞ SÜRECİ
Tuğçe TECİMER - Selenay Erva YALÇIN 22.04.2025 -
ZAHAROVA’NIN “SOYKIRIM SÖZCÜLÜĞÜ”
Tuğçe TECİMER - Selenay Erva YALÇIN 11.02.2025 -
BATI ERMENİSTAN İDDİASI VE KAMUOYUNDAKİ YANSIMALARI
Tuğçe TECİMER - Selenay Erva YALÇIN 27.03.2025 -
PAŞİNYAN’IN SÖYLEM DEĞİŞİKLİĞİ
Tuğçe TECİMER - Selenay Erva YALÇIN 07.02.2025 -
PAŞİNYAN’DAN BARIŞ SÜRECİNE TEK TARAFLI BAKIŞ
Tuğçe TECİMER - Selenay Erva YALÇIN 12.02.2025
-
ERİVAN’IN AZERBAYCAN-TÜRK TARİHİ
AVİM 04.11.2020 -
TÜRKİYE-AZERBAYCAN VE ERMENİSTAN İLİŞKİLERİ KONULU PANEL DÜZENLENDİ
AVİM 15.04.2014 -
ERMENİSTAN ANAYASASI’NDA YAPILMASI BEKLENEN DEĞİŞİKLİKLER GÜNDEMDEKİ YERİNİ KORUYOR
Tuğçe TECİMER - Selenay Erva YALÇIN 20.09.2024 -
TÜRKİYE'NİN F-35 PROGRAMINA KATILIMINA KARŞI ERMENİ VE YUNAN AMERİKALILARIN ORTAK KARALAMA KAMPANYASI
Teoman Ertuğrul TULUN 06.03.2018 -
SOYKIRIM İDDİALARINA KARŞI HUKUKİ VE STRATEJİK YAKLAŞIMLAR: ORTA YOLUN İNŞASI
AVİM 17.03.2025
-
THE ARMENIAN QUESTION - BASIC KNOWLEDGE AND DOCUMENTATION -
THE TRUTH WILL OUT -
RADİKAL ERMENİ UNSURLARCA GERÇEKLEŞTİRİLEN MEZALİMLER VE VANDALİZM -
PATRIOTISM PERVERTED -
MEN ARE LIKE THAT -
BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN BORU HATTININ YAŞANAN TARİHİ -
INTERNATIONAL SCHOLARS ON THE EVENTS OF 1915 -
FAKE PHOTOS AND THE ARMENIAN PROPAGANDA -
ERMENİ PROPAGANDASI VE SAHTE RESİMLER -
A Letter From Japan - Strategically Mum: The Silence of the Armenians -
Japonya'dan Bir Mektup - Stratejik Suskunluk: Ermenilerin Sessizliği -
Anastas Mikoyan: Confessions of an Armenian Bolshevik -
Sovyet Sonrası Ukrayna’da Devlet, Toplum ve Siyaset - Değişen Dinamikler, Dönüşen Kimlikler -
Ermeni Sorunuyla İlgili İngiliz Belgeleri (1912-1923) - British Documents on Armenian Question (1912-1923) -
Turkish-Russian Academics: A Historical Study on the Caucasus -
Gürcistan'daki Müslüman Topluluklar: Azınlık Hakları, Kimlik, Siyaset -
Armenian Diaspora: Diaspora, State and the Imagination of the Republic of Armenia -
ERMENİ SORUNU - TEMEL BİLGİ VE BELGELER (2. BASKI)
-
"TÜRK-ERMENİ İLİŞKİLERİNİN DÜNÜ BUGÜNÜ YARINI" BAŞLIKLI KONFERANS